.:
Certyfikacja wyrobów :. |
Janusz Sak
Biuro Badawcze ds. Jakości SEP
04-703 Warszawa, ul. Pożaryskiego 28
Telefon 812 35 07 Fax 812 35 00
1. Krajowy system badań i certyfikacji wyrobów.
1.1. Obszar regulowany przepisami bezpieczeństwa.
Podstawą prawną systemu jest nadal Ustawa o badaniach i certyfikacji z 3
kwietnia 1993r. z późniejszymi zmianami [1]. Uszczegółowienie przepisów
ustawowych znajduje się w Rozporządzeniach Rady Ministrów [2], Ministra
Gospodarki [3], [4] i Ministra Finansów [5],[6]. Nowe regulacje prawne
wprowadziły możliwość wprowadzania wyrobów do obrotu, dla dostawców krajowych i
producentów z krajów Unii Europejskiej, w alternatywny sposób. Obecnie są dwa
dokumenty umożliwiające legalną sprzedaż wyrobów elektrycznych znajdujących się
w wykazie Rady Ministrów [2]. Są to certyfikat uprawniający do znakowania
wyrobów znakiem bezpieczeństwa "B" (zwany popularnie certyfikatem bezpieczeństwa
lub certyfikatem "B") oraz świadectwo weryfikacji deklaracji zgodności
producenta lub certyfikatu zgodności (zwane w skrócie świadectwem weryfikacji).
Wybór, który dokument ma stanowić podstawę wprowadzania wyrobów do obrotu,
należy do dostawcy. Wyboru tego nie mają dostawcy wyrobów produkowanych w
krajach wschodnioeuropejkich, azjatyckich czy amerykańskich, z którymi Polska
nie zawarła porozumień o uznawaniu deklaracji zgodności producenta. Oni nadal
muszą uzyskać certyfikat "B" w polskiej jednostce certyfikującej. Uzyskanie
każdego z wymienionych dokumentów jest uwarunkowane złożeniem odpowiedniego
wniosku w polskiej jednostce certyfikującej wraz z kompletem załączników. Wśród
nich zawsze musi być sprawozdanie z badań pełnych, wykazujące zgodność wyrobu z
wymaganiami właściwej Polskiej Normy przedmiotowej. Jedyną różnicą w tym
zakresie jest konieczność przedłożenia sprawozdania z badań w laboratorium
akredytowanym w przypadku starania się o certyfikat "B", podczas gdy do
ubiegania się o świadectwo weryfikacji wystarczy sprawozdanie z badań wykonanych
w dowolnym laboratorium. Proces certyfikacji na znak "B" trwa 30 dni od daty
rejestracji wniosku dostawcy, a wydanie świadectwa weryfikacji 21 dni. Należy
podkreślić, że certyfikat "B" i świadectwo weryfikacji nie są dwoma równoważnymi
dokumentami., chociaż oba pozwalają legalnie sprzedawać wyroby. Świadectwo jest
wyłącznie potwierdzeniem, iż deklarację producenta zweryfikowano zgodnie z
wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki [4] i rola jednostki
certyfikującej kończy się w momencie wystawienia dokumentu. Nie wolno dostawcy
oznaczać wyrobów znakiem "B" posiadając tylko świadectwo weryfikacji, nawet
jeśli poprzednio wyrób oznaczano znakiem "B" na podstawie certyfikatu, którego
termin ważności upłynął. Wyroby oznaczone legalnie znakiem "B" stają się
bardziej wiarygodne dla użytkownika w zakresie spełniania wymagań
bezpieczeństwa. W procesie certyfikacji i badań uczestniczy "strona trzecia",
niezależna od dostawcy. To ona potwierdza zgodność cech bezpieczeństwa z
wymaganiami odpowiednich norm, ona ocenia warunki techniczno-organizacyjne do
prowadzenia stabilnej produkcji lub system jakości dostawcy i ona sprawuje
nadzór nad posiadaczem certyfikatu, prowadząc inspekcje rutynowe u dostawców i
badania kontrolne wyrobów. W rezultacie tych działań dostawcy i ich klienci mają
znacznie większy stopień zaufania do spełniania przez wyroby oznaczone znakiem
"B" wymagań bezpieczeństwa użytkowania. Dlatego nawet jeśli wyroby elektryczne
nie podlegają obowiązkowi oznaczania znakiem "B", celowe jest uzyskiwanie
certyfikatu bezpieczeństwa, dającego przewagę konkurencyjną nad innymi
dostawcami nie posiadającymi certyfikatów, szczególnie przy ubieganiu się o
zamówienia publiczne. Dostawcy sprzedający wyroby bez dokumentów dopuszczających
je do obrotu lub nie spełniające wymagań norm przywołanych w powyższych
dokumentach podlegają sankcjom ekonomicznym. Wysokość sankcji wynosi 100%
wartości wyrobów sprzedanych nielegalnie przez okres do 3 lat. Jest to kara
dotkliwa i coraz bardziej realna, ze względu na rozszerzenie zakresu działania
Inspekcji Handlowej o nadzór nad przestrzeganiem przepisów Ustaw dotyczących
bezpieczeństwa wyrobów.
1.2. Obszar regulowany przepisami o efektywności energetycznej wyrobów.
Niektóre wyroby są objęte przepisami Ministra Gospodarki [7] w sprawie obowiązku
określania efektywności energetycznej urządzeń i podawaniem jej w
charakterystyce technicznej urządzeń oraz na etykietach umieszczanych na
sprzęcie. Wyroby takie muszą spełniać wymagania efektywności energetycznej pod
groźbą zakazu ich sprzedaży w przypadku nie spełnienia wymagań. Zakaz taki
wprowadziła Ustawa "Prawo energetyczne" [8]. Wykaz obejmuje głównie wyroby
elektryczne powszechnego użytku albo o dużym zużyciu energii. Dla każdej grupy
wyrobów z wykazu określono dopuszczalne wskaźniki efektywności energetycznej i
wzory etykiet. Producent musi sam określić dla swoich urządzeń wskaźniki
efektywności, ale może w tym zakresie skorzystać z pomocy jednostki
certyfikującej lub laboratorium badawczego i mieć potwierdzenie "strony
trzeciej" dla podawanych danych, w postaci certyfikatu zgodności lub
sprawozdania z badań. Dokumenty te są obecnie uzyskiwane w trybie dobrowolnym.
Za nieprzestrzeganie obowiązku oznaczania wyrobów etykietami efektywności
energetycznej producenci mogą być ukarani karami pieniężnymi nałożonymi na firmy
w wysokości do 15% przychodu w poprzednim roku podatkowym oraz karą pieniężną
egzekwowaną od kierownika firmy w wysokości do 300% wynagrodzenia miesięcznego.
1.3. Obszar dobrowolny.
Wyroby nie stwarzające zagrożenia lub bardzo małym ryzyku jego wystąpienia nie
podlegają obowiązkowej certyfikacji i nie są objęte wykazem Rady Ministrów [2].
Jednak krajowy system przewiduje dla dostawców takich wyrobów możliwość
ubiegania się o dobrowolny certyfikat bezpieczeństwa "B" [3]. Procesy
certyfikacji i nadzoru nad posiadaczem certyfikatu przebiegają identycznie jak
przy certyfikacji obowiązkowej. Polski Komitet Normalizacyjny jest właścicielem
znaku zgodności z Polską Normą.(znak zgodności ). Na podstawie uzyskanej z PKN
licencji jednostki certyfikujące prowadzą certyfikację dobrowolną na znak
zgodności w trybie identycznym, jak na certyfikat "B". Istotną różnicą jest
fakt, iż producent ponosi dodatkowo opłaty roczne na rzecz PKN z tytułu
posiadania prawa do oznaczania wyrobów znakiem . Ponadto jednostki prowadzą
certyfikację zgodności z wymaganiami dowolnych dokumentów normatywnych i
przepisów prawnych. Jest to certyfikacja "typu wyrobu", potwierdzająca zgodność
typu wyrobu z określoną norma przedmiotową lub wymaganiami przepisów prawnych. W
tym rodzaju certyfikacji nie występuje ocena warunków produkcji, ani nadzór nad
posiadaczami certyfikatów. W niektórych jednostkach, np. BBJ, można ubiegać się
o certyfikaty międzynarodowe, na podstawie których łatwo jest otrzymać narodowy
certyfikat danego kraju, praktycznie dający dopiero dostęp do danego rynku
krajowego. Proces certyfikacji jest podobny, jak przy certyfikacji na znak "B",
ale w zależności od systemu międzynarodowego jest certyfikat typu lub certyfikat
z nadzorem nad jego posiadaczem. Do dostawcy należy rozważenie celowości
uzyskania różnych certyfikatów w zależności od zamierzonego rynku zbytu czy
panujących warunków konkurencji. Zawsze trzeba jednak pamiętać, iż najdroższą
fazą certyfikacji jest badanie wyrobu. Stąd bardzo rozważnie należy podchodzić
do wyboru laboratorium badawczego. Najlepszym wyborem są laboratoria powszechnie
uznawane w kraju i zagranicą, do których należy BBJ mający podpisanych
kilkanaście porozumień o wzajemnym uznawaniu certyfikatów i sprawozdań z badań z
renomowanymi jednostkami europejskimi.
2. "Nowe i globalne podejście" w warunkach polskich.
Pojęcia "nowego" i "globalnego podejścia" znalazły się w Rezolucjach Rady
Wspólnoty Europejskiej z roku 1985 i 1989 [9], [10]. Pełne brzmienie tych pojęć
to "Nowe podejście do harmonizacji technicznej i norm" oraz "globalne podejście
do oceny zgodności". Zasadniczymi elementami nowego podejścia są zasady:
- Harmonizacja przepisów i norm krajowych powinna być ograniczona do wymagań
podstawowych zawartych w dyrektywach "nowego podejścia";
- Specyfikacje techniczne znajdują się w normach zharmonizowanych
- Wzajemne uznawanie badań i certyfikacji
Z kolei globalne podejście wprowadza tzw. moduły procedur oceny zgodności
dotyczące fazy projektowania i produkcji wyrobu, zaleca stosowanie europejskich
norm zapewnienia jakości serii EN ISO 9000 i EN 45000, promuje porozumienia
wielostronne o wzajemnym uznawaniu badań i certyfikacji w obszarze dobrowolnym,
określa programy prac redukujące różnice w państwach UE w sferze infrastruktury
jakości (systemy metrologiczne, systemy akredytacji itp.). Uzupełnieniem "reguł
gry" nowego i globalnego podejścia w sferze obrotu towarowego są dyrektywy
dotyczące ogólnych zasad. Dyrektywa Rady z 1985r. ?Odpowiedzialność cywilna za
wadliwe wyroby? [11] wprowadza zasadę odpowiedzialności dostawcy za szkodę
wyrządzoną przez produkt wadliwy bez konieczności udowadniania winy dostawcy. Do
wystąpienia o odszkodowanie wystarcza wykazanie związku przyczynowo-skutkowego
między wadą wyrobu a szkodą. Dyrektywa Rady z 1992r. ?Ogólne bezpieczeństwo
wyrobów? [12] przyjmuje zasadę, że w obrocie mogą być tylko wyroby bezpieczne i
zobowiązuje rządy krajów członkowskich do ustanowienia instytucji nadzoru rynku
dla kontroli przestrzegania tej zasady przez podmioty uczestniczące w obrocie
towarowym. Stowarzyszenie Polski z Unią Europejską nakłada na rząd obowiązek
wprowadzenia powyższych reguł do prawa polskiego. Obie dyrektywy ogólne zostały
już wprowadzone do legislacji krajowej w postaci Ustawy o ogólnym
bezpieczeństwie produktów [13] oraz Ustawy o ochronie praw konsumentów oraz o
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny [14]. Organem
nadzoru rynku został ustanowiony Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta,
który swoje zadania w tej dziedzinie wykonuje przez Inspekcję Handlową. Jest
wyposażony w szerokie kompetencje, aż do wydania nakazu zniszczenia produktów
niebezpiecznych na koszt producenta. Ustawa nakłada obowiązek dbania o
bezpieczeństwo użytkowników wyrobów na wszystkich, kto sprzedaje i pośredniczy w
sprzedaży produktów. Kolejnym etapem wdrożenia zasad nowego podejścia było
przyjęcie Ustawy o systemie oceny zgodności [15], która wprowadza pojęcie
wymagań zasadniczych i zasady oceny zgodności wyrobów. Ustawa ma także umożliwić
wprowadzanie do prawa polskiego dyrektyw nowego podejścia w postaci Rozporządzeń
Rady Ministrów. Jednym z pierwszych wydanych Rozporządzeń jest rozporządzenie
wprowadzające do prawa polskiego dyrektywą ?niskonapięciową? nr 73/23/EWG
łącznie z dyrektywą 93/68/EWG, zwaną w skrócie dyrektywą LVD [16].
Rozporządzenie Rady Ministrów określa wymagania zasadnicze dla sprzętu
elektrycznego, warunki i tryb dokonywania oceny zgodności oraz sposób
oznakowania sprzętu elektrycznego. Przepisy dotyczą sprzętu elektrycznego
zasilanego napięciem od 50V do 1000V prądu przemiennego i napięciem od 75V do
1500V prądu stałego z niewielkimi wyjątkami, np. nie dotyczy liczników energii
elektrycznej oraz wtyczek i gniazd do użytku domowego. Do obrotu można będzie
wprowadzać sprzęt skonstruowany zgodnie z zasadami dobrej praktyki
inżynierskiej, nie zagrażający bezpieczeństwu ludzi, zwierząt domowych i mieniu
oraz obowiązkowo oznakowany znakiem CE. Oznakowanie to wskazuje, że sprzęt
spełnia wymagania zasadnicze zawarte we wszystkich rozporządzeniach, które go
dotyczą i przewidują znakowanie CE. Warunkami umożliwiającymi znakowanie CE jest
nie tylko spełnianie wymagań zasadniczych, ale także potwierdzenie ich
spełniania oceną zgodności wykonaną na podstawie wewnętrznej kontroli produkcji,
sporządzenie odpowiedniej dokumentacji technicznej oraz wystawienie deklaracji
zgodności z wymaganiami zasadniczymi. Wymagania zasadnicze mają bardziej
charakter celów do osiągnięcia. Projektowanie i produkcja wyrobu powinna
zapewnić zgodność z zasadami ochrony ludzi i zwierząt w zakresie ochrony przed
niebezpieczeństwem urazu mogącego powstać w wyniku dotyku bezpośredniego lub
pośredniego, przed niebezpieczeństwem o charakterze nieelektrycznym, przed
powstawaniem temperatury, łuku lub promieniowania niebezpiecznego i poprzez
zastosowanie odpowiedniej izolacji. Ponadto montaż i przyłączenie wyrobu powinno
być bezpieczne, a zastosowane środki techniczne powinny chronić ludzi, zwierzęta
i mienie dzięki spełnianiu wymagań mechanicznych, odporności na wpływy nie
mechaniczne w przewidywanych warunkach otoczenia i odporności na możliwe do
przewidzenia warunki przeciążenia. Wymagane jest zamieszczanie podstawowych
informacji o bezpiecznym użytkowaniu sprzętu na wyrobie lub w instrukcji oraz
umieszczanie na produkcie nazwy producenta, znaku firmowego lub znaku
towarowego. Przyjmuje się założenie, że sprzęt spełnia wymagania zasadnicze,
jeśli jest zgodny z wymaganiami norm zharmonizowanych EN, lub norm IEC albo norm
krajowych. Sprawozdanie z badań potwierdzające tą zgodność jest głównym
elementem zestawu dokumentacji technicznej przechowywanej przez producenta. W
jej skład wchodzą ponadto dane dotyczące konstrukcji, produkcji i działania,
ogólny opis sprzętu, koncepcje konstrukcyjne, rysunki wykonawcze, schematy i
opisy, wykaz zastosowanych w części lub całości norm oraz wyniki obliczeń
konstrukcyjnych i sprawdzeń, a także wystawiona deklaracja zgodności.
Dokumentacja ta powinna być przechowywana przez okres 10 lat od wyprodukowania
ostatniego egzemplarza wyrobu. Deklarację zgodności wystawia producent, a gdy na
terenie kraju nie on swego przedstawiciela deklarację wystawia importer.
Deklaracja powinna zawierać imię i nazwisko (nazwę) i adres producenta lub
przedstawiciela, opis sprzętu, odniesienie do przepisów Rozporządzeń i norm
zharmonizowanych, wskazanie dokumentacji technicznej, na podstawie której jest
deklarowana zgodność, dwie ostatnie cyfry roku , w którym naniesiono znak CE
oraz imię i nazwisko osoby upoważnionej do składania podpisu w imieniu
producenta. Kolejnym Rozporządzeniem Rady Ministrów wprowadzono do prawa
polskiego dyrektywę Rady nr 89/392/EEC z dnia 14.06.1989r. o zbliżeniu przepisów
prawnych dotyczących maszyn w państwach członkowskich, zwaną popularnie
dyrektywą maszynową (skrót MACH) [17]. Rozporządzenie określa zasadnicze
wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy projektowaniu i wykonywaniu
maszyn i elementów bezpieczeństwa, procedury oceny zgodności, rodzaje maszyn i
elementów bezpieczeństwa dla których jest wymagany udział jednostki
notyfikowanej w procedurze oceny zgodności oraz wzór znakowania CE. W
odniesieniu do maszyn stwarzających głownie zagrożenia o charakterze
elektrycznym stosuje polskie przepisy dyrektywy LVD [16]. Opisany wyżej system
oceny zgodności sprzętu elektrycznego i maszyn ma zacząć obowiązywać od 1
stycznia 2003r. Za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o ocenie zgodności będzie
groziła grzywna w wysokości do 100 tys. złotych. W obszarze sprzętu
elektrycznego oczekuje się jeszcze na wydanie Rozporządzenia wprowadzającego do
prawa polskiego dyrektywę Rady nr 89/336/EEC o zbliżeniu praw państw
członkowskich dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej. [18].
3. BBJ-SEP wiodącą jednostką oceny zgodności wyrobów elektrycznych.
Biuro Badawcze ds. Jakości Stowarzyszenia Elektryków Polskich (BBJ) powstało w
1957 roku i stanowi kontynuację przedwojennego Biura Znaku Przepisowego SEP. BBJ
to agenda działalności gospodarczej Stowarzyszenia, uczestnicząca w realizacji
celów statutowych poprzez działalność certyfikacyjną, badawczą, inspekcyjną i
normalizacyjną na rzecz jakości w obszarze szerokiej gamy produktów
elektrycznych. Wraz ze zmianami w polskiej gospodarce i zgłoszeniem akcesu
Polski do Wspólnoty Europejskiej, w latach 90-tych nastąpiły zmiany w
organizacji i zarządzaniu w BBJ. Wdrożono systemy zapewnienia jakości w
działalności certyfikacyjnej i badawczej uzyskując certyfikaty akredytacji
Polskiego Centrum Akredytacji, potwierdzające nasze kompetencje techniczne i
organizacyjne i zgodność systemów zapewnienia jakości z wymaganiami norm PN-EN
45011:2000 i PN-EN ISO/IEC 17025:2001. Dbałość o wysoki poziom techniczny usług,
a tym samym o zaufanie klientów Biura, jest jednym z podstawowych celów polityki
jakości BBJ. Wymiernym dowodem realizacji tego celu jest lojalność klientów,
mierzona utrzymującą się roczną liczbą ok. 2000 certyfikatów i ok. 1500 badań i
ok. 500 inspekcji. To w interesie klientów podpisano polisę ubezpieczeniową od
odpowiedzialności cywilnej z tytułu działalności Biura. Biuro prowadzi
certyfikację i badania sprzętu oświetleniowego i elektroinstalacyjnego, kabli i
przewodów oraz aparatów elektrycznych niskiego napięcia i tych dziedzinach
zajmuje pierwszą pozycję na rynku usług badawczych i certyfikacyjnych. Ponadto w
ostatnich latach rozpoczęto certyfikację niektórych grup sprzętu elektronicznego
i elektrycznego powszechnego użytku, gospodarstwa domowego, urządzeń biurowych i
elektromedycznych. Uzupełniającą działalnością są szkolenia oferowane klientom z
zakresu prawa związanego z obrotem towarowym, zasad i dyrektyw "nowego
podejścia" czy systemów zarządzania jakością. Prowadzone są także inspekcje
warunków techniczno-organizacyjnych do prowadzenia stabilnej produkcji i audity
systemów jakości na zlecenie własnej jednostki certyfikującej oraz na zlecenia
klientów zewnętrznych. Klienci BBJ mogą otrzymać bieżącą informację
normalizacyjną i kupić normy i inne dokumenty normatywne. Biuro dysponuje
laboratoriami we własnych siedzibach w Warszawie i Lublinie oraz placówką
terenową w Gliwicach. Wyposażenie laboratorium oraz kompetentna kadra
pracowników pozwala zaspokajać większość potrzeb klientów z zakresu badań i
certyfikacji wyrobów. Oferowane są bowiem nie tylko certyfikaty w krajowym
systemie badań i certyfikacji (na znak bezpieczeństwa "B", na znak zgodności z
Polską Normą, certyfikat zgodności z dokumentem normatywnym), ale także
certyfikaty międzynarodowe (certyfikat w systemie CB IECEE lub NTR w systemie
CCA), albo pośrednictwo w uzyskiwaniu certyfikatów narodowych krajów
europejskich na podstawie badań i certyfikatów wydawanych przez BBJ. Czyni to z
BBJ-SEP wiodącą jednostkę certyfikującą w Polsce w obszarze wyrobów
elektrycznych. Oferowane są usługi na dobrym poziomie za wartą tego poziomu
cenę, wychodzące naprzeciw także terminowym wymaganiom klientów. Dewizą BBJ-SEP
jest: jeden wyrób jedno badanie wszystkie niezbędne certyfikaty.
Bibliografia:
[1] Ustawa o badaniach i certyfikacji z dnia 3 kwietnia 1993 (Dz.U. 1993,
nr55,poz.250, 1994, nr 27, poz.96, 1997,nr104, poz.661, nr121, poz.770, 1999,
nr70, poz.776)
[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999r. w sprawie wykazu
wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a także wyrobów importowanych do Polski po raz
pierwszy, mogących stwarzać zagrożenie albo służących ochronie lub ratowaniu
życia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak
bezpieczeństwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegających obowiązkowi
wystawiania przez producenta deklaracji zgodności. (Dz.U. 2000, nr5, poz.53)
[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 marca 2000r. w sprawie trybu
certyfikacji wyrobów (Dz.U. 2000, nr17, poz.219)
[4] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 stycznia 2000r. w sprawie trybu
wydawania dokumentów dopuszczających do obrotu wyroby mogące stwarzać zagrożenie
albo które służą ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia i środowiska,
wyprodukowane w Polsce lub pochodzące z kraju, z którym Polska zawarła
porozumienie w sprawie uznawaniu certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności
wystawianej przez producenta, oraz rodzajów tych dokumentów (Dz.U. 2000, nr5,
poz.58)
[5] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 kwietnia 2001r. w sprawie sposobu
ustalania opłat za czynności związane z badaniami i certyfikacją oraz
weryfikacją. (Dz.U. 2001, nr38, poz.453)
[6] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 lipca 2000r. w sprawie sankcji
ekonomicznych za wprowadzanie do obrotu wyrobów podlegających oznaczeniu znakiem
bezpieczeństwa, a nie oznaczonych tym znakiem lub nie spełniających innych
wymagań, a także za wykonanie usług nie spełniających odpowiednich wymagań (Dz.U.
2000, nr55, poz.661)
[7] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 maja 2001r. w sprawie wymagań w
zakresie efektywności energetycznej (Dz.U. 2001, nr 59, poz.608)
[8] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz.U. 1997, nr54,
poz.348) z późniejszymi zmianami.
[9] Rezolucja Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 7 maja 1985r. "Nowe podejście
do harmonizacji technicznej i norm" [OJ No C 136, 4.06.1985]
[10] Rezolucja Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 21 grudnia 1989r. "Globalne
podejście do oceny zgodności" [OJ No C 10, 16.1.1990]
[11] Dyrektywa Rady EWG nr 85/374/EWG z 25 lipca 1985r. "Odpowiedzialność
cywilna za wadliwe wyroby" [OJ No L 210,7.8.1985]
[12] Dyrektywa Rady EWG nr 92/59/EWG z 29 czerwca 1992r. "Ogólne bezpieczeństwo
wyrobów" [OJ No L 228, 11.8.1992]
[13] Ustawa z dnia 22 stycznia 2000r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U.
2000, nr15, poz.179)
[14] Ustawa z dnia 2 marca 2000r o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. 2000,
nr22, poz.271)
[15] Ustawa z dnia 28 kwietnia 2000r. o systemie oceny zgodności, akredytacji
oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 2000, nr 43, poz.489)
[16] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2001r. w sprawie wymagań
zasadniczych dla sprzętu elektrycznego, warunków i trybu dokonywania oceny
zgodności oraz sposobu oznakowania sprzętu elektrycznego [Dz.U. 2001, nr 120,
poz.1276]
[17] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2001r. w sprawie wymagań
zasadniczych dla maszyn i elementów bezpieczeństwa podlegających ocenie
zgodności, warunków i trybu dokonywania oceny zgodności oraz sposobu oznakowania
tych maszyn i elementów bezpieczeństwa [Dz.U. 2001, nr 127, poz. 1391]
[18] Dyrektywa Rady 89/336/EEC z 3 maja 1989r. o zbliżeniu praw państw
członkowskich dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej [OJ No L 139,
23.5.1989] (tekst polski "Dyrektywy dotyczące niskiego napięcia i
kompatybilności elektromagnetycznej" wydawnictwo Funduszu Współpracy, Warszawa
1998)